MERSİN İZ HABER
Mersin Ticaret Borsası Başkanı Abdullah Özdemir, bir süre önce kente gelerek “Türkiye Yüzyıl’ında Çalışma Hayatı Buluşmaları’na katılan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Prof. Dr.Vedat Işıkhan’a, sorun ve değerlendirmelerini aktarma imkanı buldu.
“KIRSAL BÖLGELERDE SÜRDÜRÜLEBİLİR İSTİHDAMIN GELİŞTİRİLMELİ”
Mersin Borsası Başkanı Abdullah Özdemir, öncelikle bakanlığın “Ulusal İstihdam Stratejisi 2025-2028” raporuna değinerek, “Raporda yer alan ana başlıklardan biri, Kırsal Bölgelerde Sürdürülebilir İstihdamın Geliştirilmesidir. Bu başlığın ülkemiz ve ilimiz açısından iyi analiz edilmesi gerektiği kanısındayım. Sanayi ve hizmet sektöründe istihdam artarken, tarım sektöründe azalmaktadır. Ülkemizde, tarım ile iştigal eden kesimin yaş ortalaması 60’a dayanmıştır. Tarım ve gıda sektörünün Mersin ekonomisinin lokomotifi olduğu gerçeğinden hareketle, kırsal bölgelerde ekonomik ve sosyal yaşam kalitesi cazip hale getirilmeli, çalışma koşulları iyileştirilerek göç eğilimi azaltılmalıdır. Tarım sektöründe genç nüfus istihdamının artmasını teşvik edecek politikalar üretilerek, yaş ortalamasının gençleşmesi sağlanmalıdır” dedi.
Dünyadaki en katı istihdam piyasasının mevzuatının Türkiye olduğuna işaret eden Başkan Özdemir, şöyle devam etti:
“İstihdam adeta cezalandırılmakta, firmaların daha fazla kişiye iş verebilmesinin önü ise tıkanmaktadır. Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) ve Avrupa Birliği (AB) standartlarına göre esnek mevzuata ihtiyaç duyulmaktadır. İlimizde nitelikli işgücü temin etmede zorluk yaşanmaktadır. Hatta nitelikli işgücü temininin de ötesinde işgücü temininde sıkıntılar yaşanmaktadır. Özellikle, meyvelerde budama, tırpan, ilaç verme, hasat gibi uzmanlık ve özen gerektiren işlerde işgücü bulmak büyük sorundur. Nitelikli işçiler yaşlandıkça işi bırakmakta ve arkadan gelen genç nüfus bu işlerde gerekli yeterliliğe sahip olmadığından, zaman kaybı ve maliyet artışı oluşturduğu gibi, mevcut verimli ağaçlara da zarar vermektedirler. Şu an net asgari ücret 22.104,67 TL’dir. İşverene maliyeti ise 30.621,48 TL’dir. Aradaki fark 8.516,81 TL’dir. İşçiler sigorta yerine buna tekabül eden bu fark ödemesini talep ederken, işverenler sigorta yaptırmama eğilimindedirler. Bu konuda, denetim mekanizmasının etkin işlememesi kayıt dışılığa neden olmaktadır. Ayrıca tarım sektöründe kayıt dışılık, çalışanların sosyal güvenlik haklarından mahrum kalmasına neden olmaktadır.”
“TARIM SİGORTASI PRİMLERİNİN DÜŞÜRÜLMESİ VEYA DEVLET DESTEĞİNİN ARTIRILMASI GEREKMEKTEDİR”
Mevsimlik işçilerin, çalışma süresi ve sigortalılık açısından büyük sorunlar yaşadığına işaret eden Başkan Özdemir, şu görüşlere yer verdi:
“Tarımda çalışanlar yılın sadece belli dönemlerinde iş bulabildiği için sürekli sigortalı olamamaktadırlar. Prim ödeme gün sayıları nedeniyle de emeklilik hakkına ulaşmakta zorluk çekmektedirler. Üstelik, Tarım Bağ-Kur primleri, birçok çiftçi için yüksek maliyet oluşturmaktadır. Tarımsal kazançları düzensiz olduğu için prim ödemelerinde aksamalar yaşanmaktadır. Tarım sigortası primlerinin düşürülmesi veya devlet desteğinin artırılması gerekmektedir. İşgücü sorunu farklı sıkıntılara da neden olmaktadır. Örneğin bir bahçenin hasadı 10 gün sürüyor ise aynı işçiler bu 10 gün boyunca aynı hasat işinde çalışmamaktadırlar. Sahada “Günübirlik” diye adlandırılan bu sistem hem sigorta mevzuatına uyum hem de iş sağlığı ve güvenliği hususunda sorun yaratmaktadır.”
Başkan Özdemir, sorunların giderilmesi konusunda şu görüşlere yer verdi:
-Tarla ve bahçelerde işçilik sürecinde “çavuş sistemi” dediğimiz uygulama yaygındır. Çavuş olarak adlandırılan kişiler o dönemki koşullara göre işçileri bulmaktadır ve sosyal güvenlik koşulları yeterince yerine getirilmemektedir. Yaşanan iş kazalarında ise Çavuşların bir sorumluluğu ve onlara yönelik bir yaptırım olmamaktadır. Arabalarda “trafik sigortası” uygulamasına benzer bir sigorta sistemi devreye alınıp işverenler için zorunlu tutularak, bu tür durumlarda işverenlerin sorumlulukları ortadan kaldırılmalıdır.
-Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) ve vergi tecil taksitlendirmelerinde 50 bin TL borç ve üzerine teminat istenmektedir. Teminatı veremeyen ancak borcu taksitlendirme ile ödenebilecek esnaf ve tüccarlar teminat veremediği için tecil taksitlendirmesi yapamamaktadır. Teminat isteme bedeli 50 bin TL’nin günümüz piyasa şartları göz önüne alınarak 1 milyon TL’ye yükseltilmesi ve teminat 1 milyon TL ve üzeri borçlardan istenmelidir.
TEŞEKKÜR ETTİ
Mersin Borsası Başkanı Abdullah Özdemir, dile getirilen konuları bakanın büyük itinayla dinlediğini vurgulayarak sözlerini şöyle tamamladı:
“Sayın bakanımızın değerlendirmelerini paylaşması, istişare ortamına verdiği değerin en güzel göstergesidir. Sayın Bakanımız, diyaloğa verdiği önem ile belirtilerin sorunların ve çözüm önerilerinin uygulamaya geçmesi hususunda iş dünyamıza güven vermiştir. Bu vesileyle, Sayın Bakanımıza şahsım ve üyelerim adına teşekkürlerimi sunarım.”
